ผักพื้นบ้าน

ความหมาย

              ผักพื้นบ้าน หมายถึง พรรณพืชผักพื้นบ้านหรือพรรณไม้พื้นเมืองในท้องถิ่นที่ชาวบ้านนำมาบริโภคเป็นผัก  ตามวัฒนธรรมการบริโภคของท้องถิ่นที่ได้มาตามแหล่งธรรมชาติ จาก สวน นา ไร่ หรือชาวบ้านนำมาปลูกไว้ใกล้บ้านเพื่อสะดวกในการนำมาบริโภค ผักพื้นบ้านเหล่านี้ อาจมีชื่อเฉพาะตามท้องถิ่น และนำไปประกอบอาหารพื้นเมืองตามกรรมวิธีเฉพาะแต่ละท้องถิ่น

(แหล่งข้อมูล: หนังสือผักพื้นบ้าน เคล็ดลับของคนอายุยืน โดย เมฆ จันทน์ประยูร พิมพ์ครั้งแรก ตุลาคม 2541 หน้า 12)

ที่มาของภาพ : https://img.kapook.com/u/wanchalerm/veg.jpg

ความเป็นมา

             กล่าวได้ว่าผักพื้นบ้านเกิดมาเคียงคู่กับการดำรงชีวิตของมนุษย์เราเลยทีเดียว ในทางมานุษยวิทยา และสังคมวิทยาได้บันทึกไว้ว่า ตั้งแต่สมัยที่มนุษย์หาของป่าล่าสัตว์นั้น อาหารประเภทพืชผักมีบทบาทเป็นอาหารหลักให้กับมนุษย์ถึงร้อยละ 80 ของอาหารที่รับประทานกันทั้งหมด

            จากการศึกษาการดำรงชีวิตของมนุษย์เผ่าชนต่าง ๆ พบว่า การหาผักและผลไม้ทำให้มนุษย์มีอาหารรับประทานได้นานวัน กว่าการล่าสัตว์ต่อครั้ง และยังพบว่าชนเผ่าเหล่านี้มีสุขภาพแข็งแรงกว่าชนเผ่าที่เอาแต่ล่าสัตว์อย่างเดียว จึงเป็นเหตุให้นักพฤกษศาสตร์ได้ให้ความสนใจ ศึกษาคุณประโยชน์เกี่ยวกับผักบางชนิดที่มีความเป็นมาเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของมนุษย์มาเป็นพัน ๆ ปี อย่างเช่นการศึกษาพืช Guinoa ซึ่งเป็นพืชหลักบนที่ราบสูงของอาณาจักรอินคา ในทวีปอเมริกาใต้ จากการสำรวจในระยะใกล้ พบว่ายังมีการปลูกในชุมชนเก่าแก่ในที่ราบสูงอยู่ พืชชนิดที่ให้โปรตีนสูง และมีสัดส่วนของกรดอะมิโนพอ ๆ กับนม และมีความทนทานต่อภาวะแห้งแล้งได้เป็นอย่างดี

             การศึกษาผักโหม (Anaranth) พืชหลักชนิดหนึ่งของชาวแอสแต็คส์ พบว่าเมล็ดพันธุ์จะให้ปริมาณกรดอะมิโนมากกว่าธัญพืชหลักใด ๆ ทั้งสิ้น ใบของผักโหมยังใช้รับประทานเป็นผักสีเขียวได้  ซึ่งขณะนี้ประเทศเม็กซิโก อินเดีย และสหรัฐอเมริกากำลังศึกษาค้นคว้าเรื่อนี้อยู่

             นอกจากนี้ยังมีพืชอวบน้ำพันธุ์พื้นเมืองชื่อ Jojoba  ซึ่งมีอยู่ตามทะเลทรายแถบตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา สามารถคั้นเอาน้ำมันมาจากเมล็ดมาใช้ในงานอุตสาหกรรม ซึ่งมีคุณภาพเทียมเท่ากับน้ำมันจากปลาวาฬทีเดียว

             ในเมืองไทยทุกวันนี้ เริ่มมีกลุ่มศึกษาประโยชน์ของผักพื้นบ้านในมิติต่าง ๆ กันมากขึ้น  พบว่าผักบางชนิดก็เป็นของไทยแต่ดั้งเดิม แต่บางชนิดก็พบว่ามีการนำเข้าจากต่างประเทศนำมาปลูกในเมืองไทยนมนาน จนมีการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม จนกลายเป็นผักพื้นบ้านไทยไปแล้วก็มี

(แหล่งข้อมูล : - จากหนังสือผักพื้นบ้าน เคล็ดลับของคนอายุยืน  โดยเมฆ  จันทร์ประยูร  พิมพ์ครั้งแรก ตุลาคม 2541 หน้า 10-11)

ที่มา : http://www.kasetvirul.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=415262&Ntype=6